Książka Świat średniowieczny w zwierciadle romansu to studium z pogranicza literatury i wiedzy o kulturze, książka, która ma przybliżyć dzisiejszemu czytelnikowi świat oglądany oczami ludzi żyjących w wiekach średnich, rzeczywistość, której obraz zawarty został na kartach powstających wówczas dzieł.

Analiza, jakiej poddane zostały wybrane romanse (trzynaście tekstów, w polskich przekładach, głównie prozaicznych), nie dotyczy struktury ukazywanych w nich zdarzeń, budujących fabułę tych utworów, lecz zmierza do wydobycia z tekstów takich elementów, które są budulcem realiów, w jakich rozgrywa się akcja, i które składają się na zachowania postaci, dające z kolei świadectwo umysłowości ludzi tamtej epoki. Z tych drobnych składników powstał obraz świata, panorama miejsc, środowisk, społeczności i ich funkcjonowania. Poznajemy przestrzeń otaczającą człowieka i jej wpływ na ludzkie działania i emocje, zarówno pozytywne jak i negatywne. Odsłaniają się warunki życia w mieście, w zamku czy w klasztorze, ale także sposoby bytowania w ostępach leśnych i pokonywania szlaków morskich, życie rodzinne i obyczaje rycerskie, ulubione rozrywki różnych stanów i choroby nękające tę społeczność.

Integralnym składnikiem książki są pochodzące z tamtej epoki ilustracje, miniatury, stanowiące dopełnienie obrazu literackiego.


Świat średniowieczny w zwierciadle romansu Macieja Włodarskiego, autora m.in. fundamentalnych prac z zakresu średniowiecznej eschatologii, wpisuje się z jednej strony w bogaty nurt studiów europejskich nad kulturą średniowiecza, z drugiej zaś jest książką pionierską na gruncie polskim, w istotnym stopniu rekompensującą dotychczasowy brak rodzimych przekrojowo-syntetycznych opracowań średniowiecznego romansu w perspektywie kulturoznawczej. Co istotne, recenzowana książka nie jest wyłącznie wąskospecjalistycznym studium adresowanym do elitarnego kręgu odbiorców, ale harmonijnie łączy rzetelność naukową z walorami interesującej popularyzacji, która może zostać z powodzeniem wykorzystana zarówno na poziomie kształcenia licealnego, jak i uniwersyteckiego.

Maciej Włodarski – profesor związany z Katedrą Literatury Staropolskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Główne kierunki jego badań to tematyka thanatologiczna w literaturze i kulturze staropolskiej, związki literackie i kulturalne polsko-bazylejskie, polska i łacińska poezja średniowieczna i barokowa. Jest autorem m.in. takich książek, jak: „Ars moriendi” w literaturze polskiej XV i XVI w. (1987), Obraz i słowo. O powiązaniach w sztuce i literaturze XV–XVI wieku na przykładzie „ars moriendi” (1991), Barokowa poezja epicedialna. Analizy (1993), Dwa wieki kulturalnych i literackich powiązań polsko-bazylejskich. 1433–1632 (2001).