Kultura wobec postępu i modernizacji
Rosja i Iran w perspektywie porównawczej
Seria: Prace KRKN UJ
Liczba stron: 594
Format: B5
Rok wydania: 2013
Opis książki
 |
Z recenzji dr hab. Kingi Maciuszak, prof. UJ
Zarówno cel badań, jak i podporządkowane mu zadania badawcze wskazują na oryginalne i twórcze podejście do podjętej w rozprawie problematyki. Oryginalne jej ujęcie zostało dodatkowo wyeksponowane poprzez wprowadzenie perspektywy „przekładu kultur" - przejmowania znaków i związanych z nimi treści określonego obszaru kulturowego przez inną kulturę oraz związane z tego typu transgresją problemy. Ze względu na złożoność poruszanej w pracy problematyki, cel badawczy oraz wynikające z niego zadania Autorka posłużyła się kryteriami semiotyki oraz antropologii kulturowej i aksjologicznej, które osadziła na gruncie historii kultury.
Z recenzji prof. dr hab. Anny Raźny
Małgorzata Abassy - doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa (2007). Autorka książek: Inteligencja a kultura. O problemach samoidentyfikacji dziewiętnastowiecznej inteligencji rosyjskiej (2008) oraz Irańska inteligencja w XIX wieku i Rewolucja Konstytucyjna (1905-1911) (2010), a także artykułów w językach polskim, rosyjskim i angielskim, m.in. A synthesis ofthe elements of the Orthodoi Christian faith, Buddhism and the Enlightenment in Tolstoy's moral-ethical doctrine, „Orientalia Christiana Cracoviensia" Роль политических ценностей в эпоху модернизации. Опыт Польши и России, «Власть»2013, nr 1, s. 38-43; Spór o człowieka: Wissarion Bieliński i Mikołaj Gogol. O dwóch modelach literackiego kodowania rzeczywistości, „Poznańskie Studia Slawistyczne”, nr 2, red. naczelna K. Pieniążek-Markowić, Poznań 2012, s. 335-354.
Język publikacji
Polski/Polish
Autorzy
Małgorzata Abassy
ISBN: 978-83-233-3536-8
Kraj pochodzenia producenta: Polska
POLECANE KSIĄŻKI
NOWOŚCI
Eine holprige Reise durch die Landschaft der deutschen Präfixverben
( Oprawa miękka )
47,25
zł
37,80
zł
Współczesna myśl translatologiczna w krajach niemieckojęzycznych
( Oprawa miękka ze skrzydełkami )
51,45
zł
41,16
zł
Perspektywa interesariuszy we współczesnych problemach zarządzania
( Oprawa miękka )
47,25
zł
37,80
zł
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne. Wydanie drugie
( Oprawa miękka ze skrzydełkami )
55,99
zł
44,79
zł
Kultura wobec postępu i modernizacji
Rosja i Iran w perspektywie porównawczej
SPIS TREŚCI
Spis treści
Wprowadzenie
Problematyka badawcza 11
Etymologia i semantyka pojęć: postęp, modernizacja. Proponowane ujęcia badawcze 30
C z ę ś ć I. METODOLOGIA BADAŃ. TEZY I USTALENIA WSTĘPNE
Rozdział I. Kultura jako semiosfera
1.1.1. Mechanizmy rozwoju kultury w świetle łotmanowskiej koncepcji semiosfery 51
1.1.2. Grupy kulturotwórcze – charakterystyka. Uczenie się kultury a systemy kształcenia 68
Rozdział II. Język w kulturze – kultura jako język
1.2.1. Kultura – język – rzeczywistość. Językowy obraz świata 107
1.2.2. Rosyjscy i irańscy reformatorzy języka wobec wyzwań swoich czasów 123
C z ę ś ć II. MODERNIZACJA W ROSJI
Rozdział I. Od Piotra I do dekabryzmu. Dwa oblicza postępu
2.1.1. Modernizacyjny projekt państwa Piotra Wielkiego na tle wcześniejszych wzorców władcy i władzy 167
2.1.2. Dekabryzm. Nowa wizja relacji jednostka – władza w świetle semantyki słów: wolność, postęp, obywatel, oświecenie, służba, ojczyzna 198
Rozdział II. Tożsamość kultury w perspektywie zmagań „rodzimego” z „obcym”. Dylemat Rosja – Zachód
2.2.1. Rosyjscy okcydentaliści jako kontynuacja i transformacja dekabryzmu. Problem indywidualizacji 219
2.2.2. Słowianofi lstwo. Symbole tożsamości grupowej 241
Rozdział III. Narastanie informacyjności systemu – ku eksplozji
2.3.1. „Lud” – cel czy narzędzie? Semantyka słowa w ujęciu inteligencji 257
2.3.2. Imperium i jego misja w monadycznych koncepcjach Mikołaja Danilewskiego i Konstantego Leontjewa. Zapowiedź zamknięcia się systemu kultury 272
Rozdział IV. Rewolucja jako eksplozja znaczeń. Podstawy nowego metatekstu kultury
2.4.1. Istota i znaczenie rewolucji w wybranych tekstach publicystycznych i literackich epoki. Źródła nihilizmu 289
2.4.2. Rewolucja kulturalna i tworzenie nowego metatekstu kultury 305
C z ę ś ć III. MODERNIZACJA W IRANIE
Rozdział I. Iran Kadżarów. Od rewolucji odgórnej do rewolucji konstytucyjnej
3.1.1. Przedislamskie oraz islamskie wzorce władcy i władzy 321
3.1.2. Semantyka słów: postęp, prawo, wolność, humanizm, naród w pismach Mirzy Malkom-chana, Mirzy Jusufa Mostaszara Tabriziego i kontynuatorów 337
3.1.3. Duchowieństwo wobec idei postępu. Sejjed Dżamal ad-Din Afqani i szejch Fazlallah Nuri 382
3.1.4. Treść pierwszej irańskiej Konstytucji. Duchowieństwo a świecka inteligencja – wynik walki o dominację 402
Rozdział II. Rekonfi guracja kultury. Iran pod panowaniem Rezy Szacha Pahlawiego
3.2.1. Opozycja doulat – mellat. Spuścizna okresu maszrute na tle wyzwań epoki modernizacji-westernizacji 419
3.2.2. Irański „Piotr Wielki” – reformy Rezy Szacha Pahlawiego 435
Rozdział III. Panowanie Mohammada Rezy (1945–1979). Narastanie sprzeczności w obrębie semiosfery
3.3.1. Modernizacyjny projekt kultury Mohammada Rezy Pahlawiego 448
3.3.2. Tożsamość ideowa irańskiej inteligencji. Poszukiwanie i konceptualizacja granicy „swojego” i „obcego” 459
Rozdział IV. Porewolucyjny ład świata Irańczyków. Nowy metatekst kultury
3.4.1. Ruhollah Musawi Chomeini jako spadkobierca tradycyjnego systemu modelującego 477
3.4.2. Rewolucja kulturalna i tworzenie nowego metatekstu kultury. Idea szahadatu 491
C z ę ś ć IV. PERSPEKTYWA PORÓWNAWCZA. PRÓBA PODSUMOWANIA
4.1. Dekabryzm w Rosji i maszrute w Iranie – ustalenie „warunków konfrontacji” 507
4.2. Wzrost ku samookreśleniu. Rosja epoki Mikołaja I i Iran pod rządami Rezy Szacha Pahlawiego 512
4.3. Dezintegracja kultury. Między utopią futurystyczną a retrospektywną 515
4.4. Rewolucje jako „eksplozje”. Odpowiedź kultury na wyzwanie postępu i modernizacji 516
Zakończenie 519
Bibliografia 527
Резюме. Культура в столкновении с модернизацией и прогрессом. Россия и Иран в сравнительной перспективе 559
Summary. Culture against progress and modernization. Russia and Iran in the comparative perspective 573
Indeks nazwisk 587
Wprowadzenie
Problematyka badawcza 11
Etymologia i semantyka pojęć: postęp, modernizacja. Proponowane ujęcia badawcze 30
C z ę ś ć I. METODOLOGIA BADAŃ. TEZY I USTALENIA WSTĘPNE
Rozdział I. Kultura jako semiosfera
1.1.1. Mechanizmy rozwoju kultury w świetle łotmanowskiej koncepcji semiosfery 51
1.1.2. Grupy kulturotwórcze – charakterystyka. Uczenie się kultury a systemy kształcenia 68
Rozdział II. Język w kulturze – kultura jako język
1.2.1. Kultura – język – rzeczywistość. Językowy obraz świata 107
1.2.2. Rosyjscy i irańscy reformatorzy języka wobec wyzwań swoich czasów 123
C z ę ś ć II. MODERNIZACJA W ROSJI
Rozdział I. Od Piotra I do dekabryzmu. Dwa oblicza postępu
2.1.1. Modernizacyjny projekt państwa Piotra Wielkiego na tle wcześniejszych wzorców władcy i władzy 167
2.1.2. Dekabryzm. Nowa wizja relacji jednostka – władza w świetle semantyki słów: wolność, postęp, obywatel, oświecenie, służba, ojczyzna 198
Rozdział II. Tożsamość kultury w perspektywie zmagań „rodzimego” z „obcym”. Dylemat Rosja – Zachód
2.2.1. Rosyjscy okcydentaliści jako kontynuacja i transformacja dekabryzmu. Problem indywidualizacji 219
2.2.2. Słowianofi lstwo. Symbole tożsamości grupowej 241
Rozdział III. Narastanie informacyjności systemu – ku eksplozji
2.3.1. „Lud” – cel czy narzędzie? Semantyka słowa w ujęciu inteligencji 257
2.3.2. Imperium i jego misja w monadycznych koncepcjach Mikołaja Danilewskiego i Konstantego Leontjewa. Zapowiedź zamknięcia się systemu kultury 272
Rozdział IV. Rewolucja jako eksplozja znaczeń. Podstawy nowego metatekstu kultury
2.4.1. Istota i znaczenie rewolucji w wybranych tekstach publicystycznych i literackich epoki. Źródła nihilizmu 289
2.4.2. Rewolucja kulturalna i tworzenie nowego metatekstu kultury 305
C z ę ś ć III. MODERNIZACJA W IRANIE
Rozdział I. Iran Kadżarów. Od rewolucji odgórnej do rewolucji konstytucyjnej
3.1.1. Przedislamskie oraz islamskie wzorce władcy i władzy 321
3.1.2. Semantyka słów: postęp, prawo, wolność, humanizm, naród w pismach Mirzy Malkom-chana, Mirzy Jusufa Mostaszara Tabriziego i kontynuatorów 337
3.1.3. Duchowieństwo wobec idei postępu. Sejjed Dżamal ad-Din Afqani i szejch Fazlallah Nuri 382
3.1.4. Treść pierwszej irańskiej Konstytucji. Duchowieństwo a świecka inteligencja – wynik walki o dominację 402
Rozdział II. Rekonfi guracja kultury. Iran pod panowaniem Rezy Szacha Pahlawiego
3.2.1. Opozycja doulat – mellat. Spuścizna okresu maszrute na tle wyzwań epoki modernizacji-westernizacji 419
3.2.2. Irański „Piotr Wielki” – reformy Rezy Szacha Pahlawiego 435
Rozdział III. Panowanie Mohammada Rezy (1945–1979). Narastanie sprzeczności w obrębie semiosfery
3.3.1. Modernizacyjny projekt kultury Mohammada Rezy Pahlawiego 448
3.3.2. Tożsamość ideowa irańskiej inteligencji. Poszukiwanie i konceptualizacja granicy „swojego” i „obcego” 459
Rozdział IV. Porewolucyjny ład świata Irańczyków. Nowy metatekst kultury
3.4.1. Ruhollah Musawi Chomeini jako spadkobierca tradycyjnego systemu modelującego 477
3.4.2. Rewolucja kulturalna i tworzenie nowego metatekstu kultury. Idea szahadatu 491
C z ę ś ć IV. PERSPEKTYWA PORÓWNAWCZA. PRÓBA PODSUMOWANIA
4.1. Dekabryzm w Rosji i maszrute w Iranie – ustalenie „warunków konfrontacji” 507
4.2. Wzrost ku samookreśleniu. Rosja epoki Mikołaja I i Iran pod rządami Rezy Szacha Pahlawiego 512
4.3. Dezintegracja kultury. Między utopią futurystyczną a retrospektywną 515
4.4. Rewolucje jako „eksplozje”. Odpowiedź kultury na wyzwanie postępu i modernizacji 516
Zakończenie 519
Bibliografia 527
Резюме. Культура в столкновении с модернизацией и прогрессом. Россия и Иран в сравнительной перспективе 559
Summary. Culture against progress and modernization. Russia and Iran in the comparative perspective 573
Indeks nazwisk 587
SPIS TREŚCI
Spis treści
Wprowadzenie
Problematyka badawcza 11
Etymologia i semantyka pojęć: postęp, modernizacja. Proponowane ujęcia badawcze 30
C z ę ś ć I. METODOLOGIA BADAŃ. TEZY I USTALENIA WSTĘPNE
Rozdział I. Kultura jako semiosfera
1.1.1. Mechanizmy rozwoju kultury w świetle łotmanowskiej koncepcji semiosfery 51
1.1.2. Grupy kulturotwórcze – charakterystyka. Uczenie się kultury a systemy kształcenia 68
Rozdział II. Język w kulturze – kultura jako język
1.2.1. Kultura – język – rzeczywistość. Językowy obraz świata 107
1.2.2. Rosyjscy i irańscy reformatorzy języka wobec wyzwań swoich czasów 123
C z ę ś ć II. MODERNIZACJA W ROSJI
Rozdział I. Od Piotra I do dekabryzmu. Dwa oblicza postępu
2.1.1. Modernizacyjny projekt państwa Piotra Wielkiego na tle wcześniejszych wzorców władcy i władzy 167
2.1.2. Dekabryzm. Nowa wizja relacji jednostka – władza w świetle semantyki słów: wolność, postęp, obywatel, oświecenie, służba, ojczyzna 198
Rozdział II. Tożsamość kultury w perspektywie zmagań „rodzimego” z „obcym”. Dylemat Rosja – Zachód
2.2.1. Rosyjscy okcydentaliści jako kontynuacja i transformacja dekabryzmu. Problem indywidualizacji 219
2.2.2. Słowianofi lstwo. Symbole tożsamości grupowej 241
Rozdział III. Narastanie informacyjności systemu – ku eksplozji
2.3.1. „Lud” – cel czy narzędzie? Semantyka słowa w ujęciu inteligencji 257
2.3.2. Imperium i jego misja w monadycznych koncepcjach Mikołaja Danilewskiego i Konstantego Leontjewa. Zapowiedź zamknięcia się systemu kultury 272
Rozdział IV. Rewolucja jako eksplozja znaczeń. Podstawy nowego metatekstu kultury
2.4.1. Istota i znaczenie rewolucji w wybranych tekstach publicystycznych i literackich epoki. Źródła nihilizmu 289
2.4.2. Rewolucja kulturalna i tworzenie nowego metatekstu kultury 305
C z ę ś ć III. MODERNIZACJA W IRANIE
Rozdział I. Iran Kadżarów. Od rewolucji odgórnej do rewolucji konstytucyjnej
3.1.1. Przedislamskie oraz islamskie wzorce władcy i władzy 321
3.1.2. Semantyka słów: postęp, prawo, wolność, humanizm, naród w pismach Mirzy Malkom-chana, Mirzy Jusufa Mostaszara Tabriziego i kontynuatorów 337
3.1.3. Duchowieństwo wobec idei postępu. Sejjed Dżamal ad-Din Afqani i szejch Fazlallah Nuri 382
3.1.4. Treść pierwszej irańskiej Konstytucji. Duchowieństwo a świecka inteligencja – wynik walki o dominację 402
Rozdział II. Rekonfi guracja kultury. Iran pod panowaniem Rezy Szacha Pahlawiego
3.2.1. Opozycja doulat – mellat. Spuścizna okresu maszrute na tle wyzwań epoki modernizacji-westernizacji 419
3.2.2. Irański „Piotr Wielki” – reformy Rezy Szacha Pahlawiego 435
Rozdział III. Panowanie Mohammada Rezy (1945–1979). Narastanie sprzeczności w obrębie semiosfery
3.3.1. Modernizacyjny projekt kultury Mohammada Rezy Pahlawiego 448
3.3.2. Tożsamość ideowa irańskiej inteligencji. Poszukiwanie i konceptualizacja granicy „swojego” i „obcego” 459
Rozdział IV. Porewolucyjny ład świata Irańczyków. Nowy metatekst kultury
3.4.1. Ruhollah Musawi Chomeini jako spadkobierca tradycyjnego systemu modelującego 477
3.4.2. Rewolucja kulturalna i tworzenie nowego metatekstu kultury. Idea szahadatu 491
C z ę ś ć IV. PERSPEKTYWA PORÓWNAWCZA. PRÓBA PODSUMOWANIA
4.1. Dekabryzm w Rosji i maszrute w Iranie – ustalenie „warunków konfrontacji” 507
4.2. Wzrost ku samookreśleniu. Rosja epoki Mikołaja I i Iran pod rządami Rezy Szacha Pahlawiego 512
4.3. Dezintegracja kultury. Między utopią futurystyczną a retrospektywną 515
4.4. Rewolucje jako „eksplozje”. Odpowiedź kultury na wyzwanie postępu i modernizacji 516
Zakończenie 519
Bibliografia 527
Резюме. Культура в столкновении с модернизацией и прогрессом. Россия и Иран в сравнительной перспективе 559
Summary. Culture against progress and modernization. Russia and Iran in the comparative perspective 573
Indeks nazwisk 587
Wprowadzenie
Problematyka badawcza 11
Etymologia i semantyka pojęć: postęp, modernizacja. Proponowane ujęcia badawcze 30
C z ę ś ć I. METODOLOGIA BADAŃ. TEZY I USTALENIA WSTĘPNE
Rozdział I. Kultura jako semiosfera
1.1.1. Mechanizmy rozwoju kultury w świetle łotmanowskiej koncepcji semiosfery 51
1.1.2. Grupy kulturotwórcze – charakterystyka. Uczenie się kultury a systemy kształcenia 68
Rozdział II. Język w kulturze – kultura jako język
1.2.1. Kultura – język – rzeczywistość. Językowy obraz świata 107
1.2.2. Rosyjscy i irańscy reformatorzy języka wobec wyzwań swoich czasów 123
C z ę ś ć II. MODERNIZACJA W ROSJI
Rozdział I. Od Piotra I do dekabryzmu. Dwa oblicza postępu
2.1.1. Modernizacyjny projekt państwa Piotra Wielkiego na tle wcześniejszych wzorców władcy i władzy 167
2.1.2. Dekabryzm. Nowa wizja relacji jednostka – władza w świetle semantyki słów: wolność, postęp, obywatel, oświecenie, służba, ojczyzna 198
Rozdział II. Tożsamość kultury w perspektywie zmagań „rodzimego” z „obcym”. Dylemat Rosja – Zachód
2.2.1. Rosyjscy okcydentaliści jako kontynuacja i transformacja dekabryzmu. Problem indywidualizacji 219
2.2.2. Słowianofi lstwo. Symbole tożsamości grupowej 241
Rozdział III. Narastanie informacyjności systemu – ku eksplozji
2.3.1. „Lud” – cel czy narzędzie? Semantyka słowa w ujęciu inteligencji 257
2.3.2. Imperium i jego misja w monadycznych koncepcjach Mikołaja Danilewskiego i Konstantego Leontjewa. Zapowiedź zamknięcia się systemu kultury 272
Rozdział IV. Rewolucja jako eksplozja znaczeń. Podstawy nowego metatekstu kultury
2.4.1. Istota i znaczenie rewolucji w wybranych tekstach publicystycznych i literackich epoki. Źródła nihilizmu 289
2.4.2. Rewolucja kulturalna i tworzenie nowego metatekstu kultury 305
C z ę ś ć III. MODERNIZACJA W IRANIE
Rozdział I. Iran Kadżarów. Od rewolucji odgórnej do rewolucji konstytucyjnej
3.1.1. Przedislamskie oraz islamskie wzorce władcy i władzy 321
3.1.2. Semantyka słów: postęp, prawo, wolność, humanizm, naród w pismach Mirzy Malkom-chana, Mirzy Jusufa Mostaszara Tabriziego i kontynuatorów 337
3.1.3. Duchowieństwo wobec idei postępu. Sejjed Dżamal ad-Din Afqani i szejch Fazlallah Nuri 382
3.1.4. Treść pierwszej irańskiej Konstytucji. Duchowieństwo a świecka inteligencja – wynik walki o dominację 402
Rozdział II. Rekonfi guracja kultury. Iran pod panowaniem Rezy Szacha Pahlawiego
3.2.1. Opozycja doulat – mellat. Spuścizna okresu maszrute na tle wyzwań epoki modernizacji-westernizacji 419
3.2.2. Irański „Piotr Wielki” – reformy Rezy Szacha Pahlawiego 435
Rozdział III. Panowanie Mohammada Rezy (1945–1979). Narastanie sprzeczności w obrębie semiosfery
3.3.1. Modernizacyjny projekt kultury Mohammada Rezy Pahlawiego 448
3.3.2. Tożsamość ideowa irańskiej inteligencji. Poszukiwanie i konceptualizacja granicy „swojego” i „obcego” 459
Rozdział IV. Porewolucyjny ład świata Irańczyków. Nowy metatekst kultury
3.4.1. Ruhollah Musawi Chomeini jako spadkobierca tradycyjnego systemu modelującego 477
3.4.2. Rewolucja kulturalna i tworzenie nowego metatekstu kultury. Idea szahadatu 491
C z ę ś ć IV. PERSPEKTYWA PORÓWNAWCZA. PRÓBA PODSUMOWANIA
4.1. Dekabryzm w Rosji i maszrute w Iranie – ustalenie „warunków konfrontacji” 507
4.2. Wzrost ku samookreśleniu. Rosja epoki Mikołaja I i Iran pod rządami Rezy Szacha Pahlawiego 512
4.3. Dezintegracja kultury. Między utopią futurystyczną a retrospektywną 515
4.4. Rewolucje jako „eksplozje”. Odpowiedź kultury na wyzwanie postępu i modernizacji 516
Zakończenie 519
Bibliografia 527
Резюме. Культура в столкновении с модернизацией и прогрессом. Россия и Иран в сравнительной перспективе 559
Summary. Culture against progress and modernization. Russia and Iran in the comparative perspective 573
Indeks nazwisk 587
Wybierz rozdziały:
Wartość zamówienia:
0.00 zł