Transformacje konstytucyjnych systemów władzy państwowej w Europie Środkowej
Liczba stron: 236
Format: 15 x 23 cm
Rok wydania: 2010
Data premiery: 10.06.2010
Data wydania e-booka: 10.02.2025
Opis książki
Pomimo że państwa Europy Środkowej od 20 lat są w sensie konstytucyjnym demokracjami tout court, nie da się powiedzieć, iż obowiązujące w nich aktualnie konstytucje i zawarte w nich rozwiązania są najlepsze w ich historii. Niestety tak nie jest, a rozwój konstytucyjny nie zawsze oznaczał postęp. W niektórych wypadkach mamy bowiem do czynienia z wyraźnym regresem.
Polska konstytucja z roku 1997 prezentuje się zarówno pod względem formy, jak i treści dość blado na tle konstytucji marcowej z 1921 roku, nie ma ustrojowego dynamizmu swej poprzedniczki i brak jej konsekwencji w dopracowaniu mechanizmów systemu politycznego, który jest nieco enigmatyczny – zasadniczo parlamentarno-gabinetowy, ale zarazem jakby tęskniący za jakimś innym modelem władzy. Podobnie konstytucje czeska i słowacka, obie z roku 1992, są słabsze od konstytucji Czechosłowacji z 1920 roku. Można o nich jedynie powiedzieć, że są poprawne pod każdym względem, ale nic ponad to, zaś międzywojenna ustawa zasadnicza była wybitna oraz pod wieloma względami wielce oryginalna.
Progres konstytucyjny obserwujemy natomiast w Bułgarii i Rumunii, które obecnie mają, bez wątpienia, najlepsze konstytucje w swych dziejach, co oczywiście nie znaczy, że regulacje bułgarskie i rumuńskie są doskonalsze od czeskich, polskich czy słowackich. Przypadek Węgier jest szczególny i niepoddający się ocenie w kategoriach komparatystycznych ze względu na cechującą ten kraj - trudno zrozumiałą - powściągliwość konstytucyjną, która sprawiła, że w okresie międzywojennym konstytucji nie było tam wcale, a obecnie mamy do czynienia z konstytucją w zamyśle prowizoryczną i formalnie rzecz biorąc stanowiącą tylko głęboką modyfikację konstytucji uchwalonej w roku1949, a więc w zupełnie innej epoce politycznej.
Marek Bankowicz (1960) – politolog, prof. dr hab., kierownik Katedry Współczesnych Systemów Politycznych w Instytucie Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ostatnio opublikował książki: System polityczny Singapuru (Kraków 2005), Demokracja (Kraków 2006), Przywódcy polityczni współczesnego świata (Kraków 2007) i Zamach stanu (Kraków 2009).
Polska konstytucja z roku 1997 prezentuje się zarówno pod względem formy, jak i treści dość blado na tle konstytucji marcowej z 1921 roku, nie ma ustrojowego dynamizmu swej poprzedniczki i brak jej konsekwencji w dopracowaniu mechanizmów systemu politycznego, który jest nieco enigmatyczny – zasadniczo parlamentarno-gabinetowy, ale zarazem jakby tęskniący za jakimś innym modelem władzy. Podobnie konstytucje czeska i słowacka, obie z roku 1992, są słabsze od konstytucji Czechosłowacji z 1920 roku. Można o nich jedynie powiedzieć, że są poprawne pod każdym względem, ale nic ponad to, zaś międzywojenna ustawa zasadnicza była wybitna oraz pod wieloma względami wielce oryginalna.
Progres konstytucyjny obserwujemy natomiast w Bułgarii i Rumunii, które obecnie mają, bez wątpienia, najlepsze konstytucje w swych dziejach, co oczywiście nie znaczy, że regulacje bułgarskie i rumuńskie są doskonalsze od czeskich, polskich czy słowackich. Przypadek Węgier jest szczególny i niepoddający się ocenie w kategoriach komparatystycznych ze względu na cechującą ten kraj - trudno zrozumiałą - powściągliwość konstytucyjną, która sprawiła, że w okresie międzywojennym konstytucji nie było tam wcale, a obecnie mamy do czynienia z konstytucją w zamyśle prowizoryczną i formalnie rzecz biorąc stanowiącą tylko głęboką modyfikację konstytucji uchwalonej w roku1949, a więc w zupełnie innej epoce politycznej.
(fragment książki)
Marek Bankowicz (1960) – politolog, prof. dr hab., kierownik Katedry Współczesnych Systemów Politycznych w Instytucie Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ostatnio opublikował książki: System polityczny Singapuru (Kraków 2005), Demokracja (Kraków 2006), Przywódcy polityczni współczesnego świata (Kraków 2007) i Zamach stanu (Kraków 2009).
ISBN: 978-83-233-2877-3
e-ISBN (pdf): 978-83-233-8997-2
Kraj pochodzenia producenta: Polska
POLECANE KSIĄŻKI
NOWOŚCI
Pakiet intensywnego ciepła i światła. Proza Michaiła Szyszkina (Сгусток света и тепла. Проза Михаила Шишкина)
( Oprawa twarda )
51,45
zł
41,16
zł
Współczesna myśl translatologiczna w krajach niemieckojęzycznych
( Oprawa miękka ze skrzydełkami )
51,45
zł
41,16
zł
Transformacje konstytucyjnych systemów władzy państwowej w Europie Środkowej
SPIS TREŚCI
Wstęp 9
1. Bułgaria . 13
1.1. Konstytucja tyrnowska 13
1.2. Konstytucja Bułgarskiej Republiki Ludowej z 4 grudnia 1947 roku . 17
1.3. „W służbie budowy rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego”: konstytucja Ludowej Republiki Bułgarii z 18 maja 1971 roku . 21
1.4. Konstytucja demokratycznej Bułgarii z 12 lipca 1991 roku 26
2. Czechosłowacja 35
2.1. Powstanie państwa czechosłowackiego 35
2.2. Konstytucja Republiki Czechosłowackiej z 29 lutego 1920 roku – w kierunku wzorcowej republiki parlamentarnej 39
2.3. Druga Republika 56
2.4. Protektorat Czech i Moraw 58
2.5. Limitowana demokracja: lata 1945–1948 60
2.6. Konstytucja Republiki Czechosłowackiej z 9 maja 1948 roku, czyli komunizm w szatach parlamentaryzmu 62
2.7. Konstytucja Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej z 11 lipca 1960 roku – pogłębienie systemu komunistycznego 68
2.8. Ustawa konstytucyjna o federacji czechosłowackiej z 27 października 1968 roku . 71
2.9. Porządek konstytucyjny po „aksamitnej rewolucji” 78
3. Czechy 87
3.1. Konstytucja Republiki Czeskiej z 16 grudnia 1992 roku – między parlamentaryzmem klasycznym a parlamentaryzmem zracjonalizowanym . 87
4. Polska 115
4.1. Narodziny Rzeczypospolitej. Regulacje ustrojowe z lat 1918–1919 115
4.2. Idealizm demokracji parlamentarnej. Konstytucja z 17 marca 1921 roku 118
4.3. Autorytarny zwrot. Nowela sierpniowa 1926 roku 123
4.4. Cezaryzm prezydencki. Konstytucja z 23 kwietnia 1935 roku . 124
4.5. Ustanowienie systemu komunistycznego. Lata 1944–1947 131
4.6. Państwowość Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Konstytucja z 22 lipca 1952 roku 134
4.7. Transformacja ustrojowa. Lata 1989–1992 137
4.8. Rzeczywistość ustrojowego kompromisu. Konstytucja z 2 kwietnia 1997 roku 144
5. Rumunia 159
5.1. Ustrój monarchii konstytucyjnej: konstytucja z roku1866 159
5.2. Konstytucja Królestwa Rumunii z 27 marca 1923 roku 161
5.3. Autorytaryzm monarchistyczny. Konstytucja z 27 lutego 1938 roku . 163
5.4. Komunistyczny tryptyk konstytucyjny: konstytucje Rumunii z roku 1948, 1952 i 1965 166
5.5. Konstytucja Republiki Rumunii z 21 listopada 1991 roku: bikameralizm egalitarny i system półprezydencki 173
6. Słowacja . 187
6.1. Państwo Słowackie ks. Jozefa Tiso 187
6.2. Konstytucja Republiki Słowackiej z 1 września 1992 roku – parlamentaryzm ze słabą egzekutywą 191
7. Węgry 201
7.1. Ustrojowe epizody: republika demokratyczna i republika komunistyczna . 201
7.2. Monarchia bez monarchy, państwo bez konstytucji 202
7.3. Konstytucja Węgierskiej Republiki Ludowej z 18 sierpnia 1949 roku . 206
7.4. Modyfi kacja konstytucji z 18 października 1989 roku – węgierski wariant systemu kanclerskiego 213
Zakończenie 223
Bibliografia . 227
1. Bułgaria . 13
1.1. Konstytucja tyrnowska 13
1.2. Konstytucja Bułgarskiej Republiki Ludowej z 4 grudnia 1947 roku . 17
1.3. „W służbie budowy rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego”: konstytucja Ludowej Republiki Bułgarii z 18 maja 1971 roku . 21
1.4. Konstytucja demokratycznej Bułgarii z 12 lipca 1991 roku 26
2. Czechosłowacja 35
2.1. Powstanie państwa czechosłowackiego 35
2.2. Konstytucja Republiki Czechosłowackiej z 29 lutego 1920 roku – w kierunku wzorcowej republiki parlamentarnej 39
2.3. Druga Republika 56
2.4. Protektorat Czech i Moraw 58
2.5. Limitowana demokracja: lata 1945–1948 60
2.6. Konstytucja Republiki Czechosłowackiej z 9 maja 1948 roku, czyli komunizm w szatach parlamentaryzmu 62
2.7. Konstytucja Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej z 11 lipca 1960 roku – pogłębienie systemu komunistycznego 68
2.8. Ustawa konstytucyjna o federacji czechosłowackiej z 27 października 1968 roku . 71
2.9. Porządek konstytucyjny po „aksamitnej rewolucji” 78
3. Czechy 87
3.1. Konstytucja Republiki Czeskiej z 16 grudnia 1992 roku – między parlamentaryzmem klasycznym a parlamentaryzmem zracjonalizowanym . 87
4. Polska 115
4.1. Narodziny Rzeczypospolitej. Regulacje ustrojowe z lat 1918–1919 115
4.2. Idealizm demokracji parlamentarnej. Konstytucja z 17 marca 1921 roku 118
4.3. Autorytarny zwrot. Nowela sierpniowa 1926 roku 123
4.4. Cezaryzm prezydencki. Konstytucja z 23 kwietnia 1935 roku . 124
4.5. Ustanowienie systemu komunistycznego. Lata 1944–1947 131
4.6. Państwowość Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Konstytucja z 22 lipca 1952 roku 134
4.7. Transformacja ustrojowa. Lata 1989–1992 137
4.8. Rzeczywistość ustrojowego kompromisu. Konstytucja z 2 kwietnia 1997 roku 144
5. Rumunia 159
5.1. Ustrój monarchii konstytucyjnej: konstytucja z roku1866 159
5.2. Konstytucja Królestwa Rumunii z 27 marca 1923 roku 161
5.3. Autorytaryzm monarchistyczny. Konstytucja z 27 lutego 1938 roku . 163
5.4. Komunistyczny tryptyk konstytucyjny: konstytucje Rumunii z roku 1948, 1952 i 1965 166
5.5. Konstytucja Republiki Rumunii z 21 listopada 1991 roku: bikameralizm egalitarny i system półprezydencki 173
6. Słowacja . 187
6.1. Państwo Słowackie ks. Jozefa Tiso 187
6.2. Konstytucja Republiki Słowackiej z 1 września 1992 roku – parlamentaryzm ze słabą egzekutywą 191
7. Węgry 201
7.1. Ustrojowe epizody: republika demokratyczna i republika komunistyczna . 201
7.2. Monarchia bez monarchy, państwo bez konstytucji 202
7.3. Konstytucja Węgierskiej Republiki Ludowej z 18 sierpnia 1949 roku . 206
7.4. Modyfi kacja konstytucji z 18 października 1989 roku – węgierski wariant systemu kanclerskiego 213
Zakończenie 223
Bibliografia . 227
Transformacje konstytucyjnych systemów władzy państwowej w Europie Środkowej
SPIS TREŚCI
Wstęp 9
1. Bułgaria . 13
1.1. Konstytucja tyrnowska 13
1.2. Konstytucja Bułgarskiej Republiki Ludowej z 4 grudnia 1947 roku . 17
1.3. „W służbie budowy rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego”: konstytucja Ludowej Republiki Bułgarii z 18 maja 1971 roku . 21
1.4. Konstytucja demokratycznej Bułgarii z 12 lipca 1991 roku 26
2. Czechosłowacja 35
2.1. Powstanie państwa czechosłowackiego 35
2.2. Konstytucja Republiki Czechosłowackiej z 29 lutego 1920 roku – w kierunku wzorcowej republiki parlamentarnej 39
2.3. Druga Republika 56
2.4. Protektorat Czech i Moraw 58
2.5. Limitowana demokracja: lata 1945–1948 60
2.6. Konstytucja Republiki Czechosłowackiej z 9 maja 1948 roku, czyli komunizm w szatach parlamentaryzmu 62
2.7. Konstytucja Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej z 11 lipca 1960 roku – pogłębienie systemu komunistycznego 68
2.8. Ustawa konstytucyjna o federacji czechosłowackiej z 27 października 1968 roku . 71
2.9. Porządek konstytucyjny po „aksamitnej rewolucji” 78
3. Czechy 87
3.1. Konstytucja Republiki Czeskiej z 16 grudnia 1992 roku – między parlamentaryzmem klasycznym a parlamentaryzmem zracjonalizowanym . 87
4. Polska 115
4.1. Narodziny Rzeczypospolitej. Regulacje ustrojowe z lat 1918–1919 115
4.2. Idealizm demokracji parlamentarnej. Konstytucja z 17 marca 1921 roku 118
4.3. Autorytarny zwrot. Nowela sierpniowa 1926 roku 123
4.4. Cezaryzm prezydencki. Konstytucja z 23 kwietnia 1935 roku . 124
4.5. Ustanowienie systemu komunistycznego. Lata 1944–1947 131
4.6. Państwowość Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Konstytucja z 22 lipca 1952 roku 134
4.7. Transformacja ustrojowa. Lata 1989–1992 137
4.8. Rzeczywistość ustrojowego kompromisu. Konstytucja z 2 kwietnia 1997 roku 144
5. Rumunia 159
5.1. Ustrój monarchii konstytucyjnej: konstytucja z roku1866 159
5.2. Konstytucja Królestwa Rumunii z 27 marca 1923 roku 161
5.3. Autorytaryzm monarchistyczny. Konstytucja z 27 lutego 1938 roku . 163
5.4. Komunistyczny tryptyk konstytucyjny: konstytucje Rumunii z roku 1948, 1952 i 1965 166
5.5. Konstytucja Republiki Rumunii z 21 listopada 1991 roku: bikameralizm egalitarny i system półprezydencki 173
6. Słowacja . 187
6.1. Państwo Słowackie ks. Jozefa Tiso 187
6.2. Konstytucja Republiki Słowackiej z 1 września 1992 roku – parlamentaryzm ze słabą egzekutywą 191
7. Węgry 201
7.1. Ustrojowe epizody: republika demokratyczna i republika komunistyczna . 201
7.2. Monarchia bez monarchy, państwo bez konstytucji 202
7.3. Konstytucja Węgierskiej Republiki Ludowej z 18 sierpnia 1949 roku . 206
7.4. Modyfi kacja konstytucji z 18 października 1989 roku – węgierski wariant systemu kanclerskiego 213
Zakończenie 223
Bibliografia . 227
1. Bułgaria . 13
1.1. Konstytucja tyrnowska 13
1.2. Konstytucja Bułgarskiej Republiki Ludowej z 4 grudnia 1947 roku . 17
1.3. „W służbie budowy rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego”: konstytucja Ludowej Republiki Bułgarii z 18 maja 1971 roku . 21
1.4. Konstytucja demokratycznej Bułgarii z 12 lipca 1991 roku 26
2. Czechosłowacja 35
2.1. Powstanie państwa czechosłowackiego 35
2.2. Konstytucja Republiki Czechosłowackiej z 29 lutego 1920 roku – w kierunku wzorcowej republiki parlamentarnej 39
2.3. Druga Republika 56
2.4. Protektorat Czech i Moraw 58
2.5. Limitowana demokracja: lata 1945–1948 60
2.6. Konstytucja Republiki Czechosłowackiej z 9 maja 1948 roku, czyli komunizm w szatach parlamentaryzmu 62
2.7. Konstytucja Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej z 11 lipca 1960 roku – pogłębienie systemu komunistycznego 68
2.8. Ustawa konstytucyjna o federacji czechosłowackiej z 27 października 1968 roku . 71
2.9. Porządek konstytucyjny po „aksamitnej rewolucji” 78
3. Czechy 87
3.1. Konstytucja Republiki Czeskiej z 16 grudnia 1992 roku – między parlamentaryzmem klasycznym a parlamentaryzmem zracjonalizowanym . 87
4. Polska 115
4.1. Narodziny Rzeczypospolitej. Regulacje ustrojowe z lat 1918–1919 115
4.2. Idealizm demokracji parlamentarnej. Konstytucja z 17 marca 1921 roku 118
4.3. Autorytarny zwrot. Nowela sierpniowa 1926 roku 123
4.4. Cezaryzm prezydencki. Konstytucja z 23 kwietnia 1935 roku . 124
4.5. Ustanowienie systemu komunistycznego. Lata 1944–1947 131
4.6. Państwowość Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Konstytucja z 22 lipca 1952 roku 134
4.7. Transformacja ustrojowa. Lata 1989–1992 137
4.8. Rzeczywistość ustrojowego kompromisu. Konstytucja z 2 kwietnia 1997 roku 144
5. Rumunia 159
5.1. Ustrój monarchii konstytucyjnej: konstytucja z roku1866 159
5.2. Konstytucja Królestwa Rumunii z 27 marca 1923 roku 161
5.3. Autorytaryzm monarchistyczny. Konstytucja z 27 lutego 1938 roku . 163
5.4. Komunistyczny tryptyk konstytucyjny: konstytucje Rumunii z roku 1948, 1952 i 1965 166
5.5. Konstytucja Republiki Rumunii z 21 listopada 1991 roku: bikameralizm egalitarny i system półprezydencki 173
6. Słowacja . 187
6.1. Państwo Słowackie ks. Jozefa Tiso 187
6.2. Konstytucja Republiki Słowackiej z 1 września 1992 roku – parlamentaryzm ze słabą egzekutywą 191
7. Węgry 201
7.1. Ustrojowe epizody: republika demokratyczna i republika komunistyczna . 201
7.2. Monarchia bez monarchy, państwo bez konstytucji 202
7.3. Konstytucja Węgierskiej Republiki Ludowej z 18 sierpnia 1949 roku . 206
7.4. Modyfi kacja konstytucji z 18 października 1989 roku – węgierski wariant systemu kanclerskiego 213
Zakończenie 223
Bibliografia . 227
Wybierz rozdziały:
Wartość zamówienia:
0.00 zł